Język (vita - język)
INSTRUKCJA OBSŁUGI
Wraz z początkiem demencji zmniejsza się szybkość przetwarzania informacji, wydajność pamięci roboczej i sprawność myślenia. Osłabia to w szczególności zdolność zapamiętywania bieżących wydarzeń (uczenie się i pamięć epizodyczna). Starsze informacje (pamięć autobiograficzna, pamięć epizodyczna dawnych wydarzeń) zostają zachowane, podobnie jak zachowana pozostaje możliwość wykonywania wcześniej wyuczonych umiejętności (pamięć proceduralna). Pogarszają się umiejętności językowe. Komunikacja werbalna staje się bardziej uboga, obserwuje się zaburzenia w wyszukiwaniu słów, zmniejsza się płynność słowna, zmniejsza się zasób słownictwa (patrz badanie Fernando Cuetos).
Zaburzenia znajdowania słów
Pacjenci dotknięci tym zaburzeniem często rozumieją zdania, ale mają problemy z tworzeniem kategorii werbalnych (patrz badanie przeprowadzone przez M. Grossmanna). Ograniczona zdolność tworzenia słów związanych z konkretnym tematem wskazuje na utrudniony dostęp do słownika semantycznego. Tworzenie zbiorów słów związanych z danym motywem jest również wykorzystywane w diagnostyce funkcjonalnej, jako zadanie związane z płynnością słowną. Podczas treningu ćwiczy się kategoryzowanie pojęć, znajdowanie obiektów dla określonych pojęć ogólnych oraz wyszukiwanie słów odpowiadających określonym warunkom brzegowym.
Trening sprawności językowej
Liczne badania dostarczają dowodów na korzystny wpływ treningu komputerowego z naciskiem na sprawność językową u pacjentów z wczesną demencją (np. badanie przeprowadzone przez Anastasię Nousię). Obecne terapie farmakologiczne w przypadku demencji mają ograniczoną skuteczność, dlatego warto je stosować jednocześnie z komputerową terapią funkcji poznawczych np. treningiem językowym. Może to przynieść większą poprawę w funkcjonowaniu pacjentów z wczesną demencją.
Opis zadania
Są trzy typy zadań:
Poziom 1 – 3: Słowa należy przypisać do kategorii.
Poziomy 4 – 5: Należy utworzyć odpowiednie słowo z określonej kategorii. Wskazane są litery lub niektóre litery tworzące to słowo, trzeba je jednak najpierw „odkodować”.
Poziom 6 – 8: Należy wpisać litery w odpowiednie pola tworząc słowa (podobnie jak w krzyżówce).
Poziomy 1-3: przypisywanie słów do kategorii
Na ekranie pojawia się ogólny termin (kategoria), a pod nim kilka słów (wyrazy oznaczające obiekty, przedmioty itp.). Tylko jedno słowo pasuje do kategorii i to słowo należy wybrać. Po dokonaniu wyboru program informuje, czy wybór był prawidłowy, a następnie wyświetlane jest kolejne zadanie. Na poziomie 3 jedno ze słów może nie pasować do ogólnego terminu. W takim przypadku należy kliknąć opcję: „Nie pasuje”.
Poziomy 4-5: Znajdowanie słów (ze wsparciem)
Należy wpisać słowo pasujące do ogólnego terminu. Podawana jest długość słowa. Użytkownik powinien wprowadzić słowo. Wskazane są wszystkie lub niektóre litery tworzące to słowo, trzeba je jednak najpierw „odkodować”, odszukując litery za pomocą symboli.
Poziom 6-8: Znajdź słowa (dowolne)
Należy „zbudować” krzyżówkę. Użytkownicy mogą dowolnie dobierać słowa. Przygotowane pola określają długość słowa i nakładanie się liter w krzyżujących się wyrazach. Kilka określonych liter musi zostać użytych, wszystkie inne litery można wybierać dowolnie.
Postępowanie
W oknie startowym, wybierz obszar „Funkcje językowe”, a w nim moduł „Język”. Pojawi się okno wyboru poziomu trudności i czasu trwania treningu.
Poziom trudności
Aby trenujący się nie zniechęcił, trening rozpoczyna się od niskiego poziomu trudności. Wszystkie pozostałe poziomy są zablokowane kłódką, którą trzeba otworzyć, wykonując poprzednie zadanie.
Jeśli terapeuta chce pominąć niektóre poziomy trudności, może włączyć opcję „Terapeuta może rozpocząć wszystkie poziomy” w menu „Pacjent -> Edycja”.
Czas trwania treningu
Na ogół zaleca się 20 minut treningu. Zbyt długa sesja treningowa powoduje spadek uwagi, pacjent często popełnia błędy i odczuwa zniechęcenie.
W przypadku osób poważnie dotkniętych zaburzeniami, czas trwania treningu powinien zostać skrócony np. do 10 minut (zakres uwagi). W takim przypadku warto przeprowadzić kilka sesji dziennie
Postępy w terapii
Postęp terapii jest zapisywany automatycznie. Nowa sesja jest kontynuowana od poziomu trudności, na którym zakończyła się ostatnia sesja.
Okno „Wyniki” umożliwia wyświetlenie różnych informacji na temat przebiegu terapii (przycisk w dolnej części okna „Moduły terapii”).
