Trening komputerowy
może być skuteczny
w rehabilitacji
PO URAZACH MÓZGU...
Urazy mózgu mają zazwyczaj bardzo poważne konsekwencje dla poznawczego funkcjonowania osoby, która takiego uszkodzenia doznała. Mogą one powstać np. na skutek udaru (krwotocznego lub niedokrwiennego), upadku, wypadku itp. Dobrze funkcjonująca osoba z dnia na dzień staje się niepełnosprawna fizycznie i poznawczo. Może być tak, że sprawy życia codziennego stają się dla niej ogromnym problemem. Aby sprawność wróciła konieczne jest jak najszybsze podjęcie rehabilitacji. Wcześnie rozpoczęta może dać dużo lepsze rezultaty.
Szybkie leczenie i rehabilitacja
Udar jest jednym z częściej spotykanych problemów zdrowotnych u seniorów, ale doznają go także osoby w wieku średnim, a nawet ludzie młodzi. W Polsce dochodzi rocznie do około 60 tysięcy takich zdarzeń. Udar niedokrwienny powoduje zablokowanie naczynia krwionośnego przez zator lub zakrzep, udar krwotoczny (nazywany potocznie również wylewem), wywołany jest pęknięciem naczynia w mózgu i krwotokiem. Może wystąpić krwotok śródmózgowy lub podpajęczynówkowy. Najrzadziej zdarza się udar żylny – skutek zakrzepicy zatok żylnych mózgowia.
Podczas udaru krew przestaje prawidłowo przepływać przez mózg, do którego dociera za mało tlenu. Może dojść do bardzo poważnego uszkodzenia tego narządu, na szczęście szybkie leczenie szpitalne daje szansę na pełny powrót do zdrowia. Dużą rolę w rekonwalescencji po udarze odgrywa także kompleksowa rehabilitacja. Bardzo często konieczna jest między innymi rehabilitacja poznawcza.
Skuteczność programów komputerowych do rehabilitacji poznawczej została potwierdzona w różnych badaniach naukowych.
Jedno z nich dotyczyło poprawy wydajności pamięci po nabytym urazie mózgu. W ramach tego podwójnie ślepego, randomizowanego badania kontrolowanego, 36 pacjentów z organicznymi zaburzeniami pamięci, powstałymi głównie w wyniku udaru, zostało losowo przydzielonych do grupy eksperymentalnej lub aktywnej grupy kontrolnej. Grupa eksperymentalna uczestniczyła w treningu pamięci, który wykorzystywał procedurę powtarzania z opóźnieniem. Z kolei pacjenci z aktywnej grupy kontrolnej brali udział w standardowej terapii pamięci, jaką zwykle oferuje ośrodek rehabilitacyjny. Oba zespoły miały zapewnione dziewięć godzin terapii.
Co więcej, testy pamięci Episodic Memory Test (EMT) również ujawniły znaczącą poprawę wśród pacjentów poddanych treningowi pamięci roboczej i technik przypominania, w przeciwieństwie do pacjentów uczestniczących w standardowym treningu pamięci.
Wyniki wskazują, że połączenie treningu pamięci roboczej z technikami przypominania prowadzi do istotnej poprawy wydajności w codziennych zadaniach związanych z pamięcią, co dowodzi skuteczności transferu tych umiejętności (Richter, 2018).
Pamięć i uwaga
Fernandez i jego zespół badali skuteczność komputerowego programu treningowego uwagi i pamięci u pacjentów z nabytym uszkodzeniem mózgu. W procedurze brało udział 80 pacjentów, podzielono ich na dwie grupy: eksperymentalną (50 pacjentów) oraz kontrolną (30 pacjentów). Pierwsza przez osiem tygodni uczestniczyła w komputerowym treningu poznawczym, a druga brała udział w standardowej, nieskomputeryzowanej rehabilitacji poznawczej. Aby ocenić skuteczność tych działań przeprowadzono testy neuropsychologiczne przed i po interwencji (Wechsler Memory Skala Wechslera (WMS) oraz Test Łączenia Punktów A i B). Okazało się, że w grupie eksperymentalnej zaobserwowano statystycznie istotne zmiany, jeśli chodzi o skupienie uwagi w niektórych podtestach (Fernandez, 2017).
Badanie przeprowadzone w Korei na 46 pacjentach po udarze wykazało, że po 5 tygodniach terapii, grupa trenująca z komputerem wykazała istotną poprawę w testach funkcji poznawczych w porównaniu z grupą kontrolną biorącą udział w innego typu treningach. Badacze stwierdzili, że skomputeryzowana rehabilitacja poznawcza wiąże się z poprawą funkcji poznawczych i może być stosowana u pacjentów po udarze mózgu (Yoo, 2015).
Afazja i zespół zaniedbania
Jak wykazały badania, trening komputerowy może być także pomocy u osób, które na skutek udaru zmagają się z częściową utratą pola widzenia (Mödden, 2012).
Metaanaliza badań nad efektywnością treningów komputerowych przygotowana przez amerykańskich naukowców wykazała, że trening uwagi po urazie mózgu oraz trening językowy i przestrzenny w afazji i zespole zaniedbania po udarze przynoszą dobre efekty (Cicerone i in., 2011).
Badania naukowe
na które powołujemy się w artykule:
